โป๊ปขอร้องสื่อมวลชน “อย่าขายศักดิ์ศรีและทรยศอุดมการณ์ของตนเองในการรายงานความจริง”

• โป๊ป เลโอ ที่ 14 ขอร้องสื่อมวลชน อย่าขายศักดิ์ศรีและทรยศอุดมการณ์ของตนเองในการรายงานความจริงเป็นอันขาด 

• ทรงตั้งคำถาม AI เปลี่ยนวิธีที่เรารับข้อมูข่าวสาร แต่ใครเป็นผู้กำหนดทิศทางของมันและควบคุมไปเพื่อเป้าหมายอะไร

• ทรงเตือนสติ อย่าทำข่าวแบบพาดหัวล่อเป้าให้คลิก (Clickbiat) แต่จงเป็นผู้ประกอบการข่าวสารที่กล้าหาญ นำเสนอด้วยข้อมูลเชิงลึกอย่างแท้จริง 

ช่วงสายวันพฤหัสบดีที่ 9 ตุลาคมที่ผ่านมา พระสันตะปาปา เลโอ ที่ 14 ทรงต้อนรับผู้เข้าร่วมการประชุมสมาคมสำนักข่าวนานาชาติ MINDS (MINDS International Association Conference) ที่มาเข้าเฝ้าในวาติกัน 

Pope Report สรุปประเด็นสำคัญจากสิ่งที่พระสันตะปาปาตรัสกับพวกเขามาให้ดังนี้

1. ข้อมูลข่าวสารคือสินค้าสาธารณประโยชน์ที่ต้องได้รับการปกป้อง

พระสันตะปาปาเริ่มต้นด้วยการชี้ให้เห็นถึงสภาวะที่ย้อนแย้งในยุคปัจจุบัน แม้จะเป็นยุคแห่งการสื่อสาร แต่สำนักข่าวกลับกำลังเผชิญกับวิกฤต ขณะที่ผู้บริโภคข้อมูลก็ตกอยู่ในวิกฤตเช่นกัน คือการสับสนระหว่างเรื่องจริงกับเรื่องโกหก

พระสันตะปาปาตรัสว่า “ข้อมูลข่าวสารคือสินค้าสาธารณประโยชน์ที่เราทุกคนควรปกป้อง ด้วยเหตุนี้ สิ่งที่จะเกิดประสิทธิผลอย่างแท้จริงคือความเป็นหุ้นส่วนระหว่างพลเมืองและนักข่าวในการรับใช้ความรับผิดชอบทางจริยธรรมและพลเมือง”

2. สดุดีผู้สื่อข่าวที่เสี่ยงชีวิตและเรียกร้องให้ปล่อยตัวผู้ถูกจองจำ

พระสันตะปาปาทรงกล่าวสดุดีและรำลึกถึงผู้สื่อข่าวที่เสียสละชีวิตในพื้นที่ขัดแย้งทั่วโลก “ในยุคสมัยของเราที่เต็มไปด้วยความขัดแย้งที่รุนแรงและแพร่หลาย มีผู้สื่อข่าวจำนวนมากที่เสียชีวิตขณะปฏิบัติหน้าที่ พวกเขาคือเหยื่อของสงครามและอุดมการณ์ของสงคราม เราต้องไม่ลืมพวกเขา หากวันนี้เรารู้ว่าเกิดอะไรขึ้นในกาซ่า ยูเครน และดินแดนอื่นๆ ที่เต็มไปด้วยเลือดจากระเบิด ส่วนใหญ่แล้วเราเป็นหนี้บุญคุณพวกเขาเหล่านี้”

จากนั้น พระองค์ได้ย้ำถึงคำขอที่เคยให้ไว้ตั้งแต่หลังการได้รับเลือกตั้งเป็นพระสันตะปาปาว่า “พ่อขอย้ำคำขอนี้อีกครั้งในวันนี้ การทำหน้าที่ของนักข่าวไม่สามารถถูกพิจารณาว่าเป็นอาชญากรรมได้ แต่มันคือสิทธิที่ต้องได้รับการปกป้อง”

3. ปัญหา “พาดหัวล่อให้คนคลิก” (Clickbiat) และ AI

พระสันตะปาปาทรงอ้างถึงคำพูดของพระสันตะปาปา ฟรานซิส ที่เคยตรัสไว้ว่า “เราต้องการผู้ประกอบการที่กล้าหาญ วิศวกรข้อมูลที่กล้าหาญ เพื่อที่ความงดงามของการสื่อสารจะไม่ถูกทำให้เสียหาย”

พระองค์ชี้ว่าการสื่อสารต้องถูกปลดปล่อยจากการแข่งขันที่ไม่เป็นธรรม และโดยเฉพาะอย่างยิ่ง “การปฏิบัติที่ลดทอนคุณค่าซึ่งเรียกว่า ‘พาดหัวล่อให้คนคลิก’ (Clickbait)”

นอกจากนี้ พระสันตะปาปายังได้ทรงตั้งคำถามสำคัญเกี่ยวกับ AI ว่า “อัลกอริทึมสร้างเนื้อหาและข้อมูลในระดับและความเร็วที่ไม่เคยมีมาก่อน แต่ใครคือผู้ควบคุมมัน AI กำลังเปลี่ยนวิธีที่เรารับข้อมูลและสื่อสาร แต่ใครเป็นผู้กำหนดทิศทางของมันและเพื่อเป้าหมายอะไร เราต้องเฝ้าระวังเพื่อให้แน่ใจว่าเทคโนโลยีจะไม่เข้ามาแทนที่มนุษย์”

4. อย่าขายศักดิ์ศรีและทรยศอุดมการณ์ของตน

ตอนท้าย พระสันตะปาปาอ้างถึงคำเตือนของ ฮันนาห์ อาเร็นดท์ (Hannah Arendt) นักปรัชญาการเมืองคนสำคัญ เพื่อย้ำถึงอันตรายของการที่สังคมไม่สามารถแยกแยะความจริงออกจากความเท็จได้

พระสันตะปาปาตรัสว่า “โลกต้องการข้อมูลข่าวสารที่เป็นอิสระ เข้มงวด และเที่ยงธรรม ในบริบทนี้ มันควรค่าที่จะระลึกถึงคำเตือนของ ฮันนาห์ อาเรนดท์ ที่ว่า ‘กลุ่มเป้าหมายในอุดมคติของการปกครองแบบเผด็จการ ไม่ใช่พวกนาซีที่เชื่อมั่นหรือคอมมิวนิสต์ที่เชื่อมั่น แต่คือกลุ่มคนที่ไม่สามารถแยกแยะระหว่างข้อเท็จจริงกับเรื่องแต่ง และไม่สามารถแยกแยะระหว่างเรื่องจริงกับเรื่องเท็จได้อีกต่อไป’”

“ด้วยการทำงานที่อดทนและเข้มงวดของพวกท่าน ท่านสามารถทำหน้าที่เป็นปราการต่อต้านผู้ที่พยายามสร้างความแตกแยกเพื่อปกครอง ท่านสามารถเป็นดั่งปราการแห่งอารยธรรมที่ต่อต้านหล่มทรายของความจริงครึ่งๆ กลางๆ และยุคหลังความจริง (post-truth)”

พระสันตะปาปาปิดท้ายด้วยคำวิงวอนสั้นๆ แต่ทรงพลังว่า “พ่อขอร้องพวกท่าน อย่าขายศักดิ์ศรีและทรยศอุดมการณ์ของท่านเด็ดขาด”

Source:

- https://www.vatican.va/content/leo-xiv/en/speeches/2025/october/documents/20251009-minds-international.html