โรคนอนไม่หลับ สาเหตุหลักที่ทำให้ โป๊ปเบเนดิกต์ ที่ 16 สละตำแหน่ง

วันนี้เมื่อ 12 ปีที่แล้ว (11 กุมภาพันธ์ 2013) ขณะที่หลายคนเตรียมฉลองแม่พระเมืองลูร์ด กลับมีเหตุการณ์หนึ่งที่กลบการฉลองนี้ไปเลย นั่นคือ การประกาศสละตำแหน่งของพระสันตะปาปา เบเนดิกต์ ที่ 16 

Pope Report นั่งค้นข้อมูลมาหลายปี เพื่อหา “สาเหตุ” ว่าสิ่งใดที่ทำให้พระสันตะปาปา เบเนดิกต์ ที่ 16 สละตำแหน่ง แน่นอนว่า หลายคนบอกว่า “ปัญหาสุขภาพ” แต่มันคือสุขภาพส่วนไหนล่ะ วันนี้ เรามาดูคำตอบกัน

1. “โรคนอนไม่หลับ” สัญญาณเตือนแรก

ในจดหมายฉบับสุดท้ายที่พระสันตะปาปากิตติคุณ เบเนดิกต์ ที่ 16 เขียนถึง ปีเตอร์ ซีวัลด์ นักเขียนชาวเยอรมันที่สนิทกับพระองค์มากๆ และยังเป็นคนเขียนหนังสือชีวประวัติของพระองค์ (จดหมายนี้ลงวันที่ 28 ตุลาคม 2022 ก่อนที่ 31 ธันวาคม 2022 พระองค์จะสิ้นพระชนม์)

พระสันตะปาปากิตติคุณ เบเนดิกต์ ระบุว่า “สาเหตุหลัก” ของการสละตำแหน่งคือ “โรคนอนไม่หลับ”ที่ทรงประสบมาตั้งแต่งานชุมนุมเยาวชนโลก 2005 ซึ่งจัดที่เมืองโคโลญจน์ ประเทศเยอรมนี 

2. รักษาด้วยกินยานอนหลับ 

ตั้งแต่ปี 2005 ทีมแพทย์ได้แนะนำให้พระสันตะปาปา เบเนดิกต์ ที่ 16 ทานยานอนหลับ เพื่อให้ปฏิบัติพันธกิจพระสันตะปาปาได้เต็มที่ โดยพันธกิจคือต้อนรับผู้มาเข้าเฝ้าช่วงเช้าถึงเที่ยง ส่วนบ่าย อาจเป็นการไปทำงานอภิบาลและศึกษาเอกสารต่างๆ

3. “หกล้มในห้องนอนตอนกลางคืน ระหว่างเยือนเม็กซิโกและคิวบา” คือจุดตัดสินใจ

ระหว่างเยือนเม็กซิโกและคิวบามีนาคม 2012 พระสันตะปาปา เบเนดิกต์ ที่ 16 ทรงหกล้มในห้องนอน ทำให้ใบหน้าของพระองค์มีเลือดออกค่อนข้างมาก 

พระสันตะปาปา เบเนดิกต์ บอกว่า พระองค์ไม่มีพละกำลังและแรง และยังเหนื่อยมากจากอาการนอนไม่หลับ การหกล้มครั้งนี้ พระสันตะปาปา เบเนดิกต์ ที่ 16 บอกว่า “ความคิดเรื่องการสละตำแหน่งเริ่มจากเรื่องนี้และคิดวนเวียนในหัวเรื่อยมา” (เริ่มคิดเรื่องสละตำแหน่ง มีนาคม 2012 ก่อนจะประกาศจริง 11 กุมภาพันธ์ 2013) 

ในส่วนของทีมแพทย์ได้มีการแนะนำให้พระสันตะปาปาต้องใช้ไม้เท้าพยุง และสั่งลดการใช้ยานอนหลับและปรับตารางพันธกิจของพระสันตะปาปา เบเนดิกต์ ให้จัดแต่ช่วงเช้าเท่านั้น เพื่อให้ช่วงบ่าย พระองค์ได้นอนพักเต็มที่ 

นี่จึงเป็นเหตุผลที่ว่า ทำไมปลายสมณสมัยของพระสันตะปาปา เบเนดิกต์ ที่ 16 เวลาตามข่าวพระสันตะปาปาจะมีแค่ข่าวช่วงเช้าเท่านั้น (รวมทั้งพันธกิจเยือนต่างประเทศด้วย) เพราะช่วงบ่าย พระองค์ต้องพักนั่นเอง

4. เดินไกลไม่ไหว และต้องใช้แท่นเคลื่อนที่ในมิสซา

กลางปี 2012 วาติกันนำแท่นเคลื่อนที่มาให้พระสันตะปาปา เบเนดิกต์ ที่ 16 ใช้เวลามีขบวนแห่เริ่มพิธีมิสซา นี่คือแท่นที่พระสันตะปาปา จอห์น พอล ที่ 2 ใช้ในปลายสมณสมัยของพระองค์ 

การใช้แท่นเคลื่อนที่แบบนี้ เป็นสัญญาณเตือนว่า ปลายสมณสมัยเริ่มต้นขึ้นอย่างเป็นทางการแล้ว

5. เมื่อร่างกายเริ่มไม่ไหว สมองเริ่มช้าลงเรื่อยๆเพราะความล้า ที่สุดก็คือสละตำแหน่ง

หลายคนบอกว่า พระสันตะปาปา เบเนดิกต์ ที่ 16 สละตำแหน่งเพราะรับมือไม่ไหวกับความกดดันจากเหตุการณ์ Vatileaks (การรั่วไหลของเอกสารลับภายในวาติกัน) 

แต่นั่นเป็นแค่ส่วนเล็กๆ เพราะสาเหตุหลักคืออย่างที่กล่าวไปข้างต้น

สิ่งที่เราได้เรียนรู้จากแบบอย่างของพระสันตะปาปา เบเนดิกต์ ที่ 16 ก็คือ

1. ประสบการณ์ตรงในการเห็น “ภาวะสุญญากาศ”

  

พระสันตะปาปา เบเนดิกต์ ที่ 16 (ขณะดำรงสมณศักดิ์เป็น คาร์ดินัลโยเซฟ รัตซิงเกอร์) ได้ทำงานใกล้ชิดกับสมเด็จพระสันตะปาปา จอห์น พอล ที่ 2 ในตำแหน่งสำคัญต่างๆ ในสันตะสำนัก จึงเห็นปัญหาที่อาจเกิดขึ้นเมื่อผู้นำสูงสุดของศาสนจักรไม่สามารถปฏิบัติหน้าที่ได้เต็มกำลังเหมือนปลายสมณสมัยของพระสันตะปาปา จอห์น พอล ที่ 2

2. ไม่ต้องการให้ปลายสมณสมัย “ซ้ำรอย”

เป็นไปได้ว่า พระสันตะปาปา เบเนดิกต์ ที่ 16 ไม่ประสงค์ให้เกิดสถานการณ์คล้ายปลายสมณสมัยก่อนหน้า ซึ่งพระสันตะปาปาจะต้องใช้เวลารักษาตัวและอาจถูก “แอบอ้างชื่อ” ไปใช้ในการตัดสินใจที่พระองค์ไม่ได้รู้เรื่องด้วย และอาจเกิดข่าวลือหรือความวุ่นวายภายในได้

3. สร้างบรรทัดฐาน “ลาออกได้” เพื่อประโยชน์สูงสุดของศาสนจักร

การสละตำแหน่งของ พระสันตะปาปา เบเนดิกต์ ที่ 16 เป็นการยืนยันว่า หากพระสันตะปาปาพบว่าตนเองไม่สามารถปฏิบัติหน้าที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ก็ควรพิจารณาลาออกเพื่อให้มีการเลือกตั้งผู้นำใหม่ และเพื่อหลีกเลี่ยงภาวะซ้ำรอยปลายสมณสมัยที่อาจก่อให้เกิดความวุ่นวายได้

เพราะพระองค์เคยพูดเสมอว่า “หากพระสันตะปาปาตระหนักว่าตนไม่สามารถปฏิบัติหน้าที่ได้อย่างเต็มที่ทั้งทางร่างกาย จิตใจ และจิตวิญญาณ พระองค์มีสิทธิ์และหน้าที่ที่จะลาออก”

References:

1. https://www.ncregister.com/cna/biographer-letter-from-benedict-xvi-reveals-the-central-motive-for-his-resignation

2. https://www.bbc.com/news/world-21411304 

3. https://www.irishexaminer.com/opinion/commentanalysis/arid-41038709.html