ฟาติมาสาร - “แม่พระ” กับ “ธงสหภาพยุโรป” (11 พฤศจิกายน 2012)

ช่วงที่ผมไปเรียนที่สวีเดน 1 ปีกว่าๆ และได้เดินทางไปประเทศต่างๆในยุโรป สิ่งหนึ่งที่ผมเห็นเป็นประจำก็คือธงสหภาพยุโรปโบกสะบัดตามสถานที่ต่างๆ ในมุมมองส่วนตัว ผมค่อนข้างชอบธงนี้ แม้จะดูเรียบง่าย แต่ก็สวยแบบลงตัว มาวันนี้ ผมเพิ่งได้อ่านประวัติการออกแบบธงผืนนี้ และก็ได้ความรู้ใหม่เพิ่มว่า แรงบันดาลใจในการออกแบบมาจาก “แม่พระมารีอา” นั่นเอง 

หากใครเคยเห็นรูปร่างหน้าตาของธงสหภาพยุโรป ก็น่าจะจำได้ว่า พื้นหลังเป็นสีน้ำเงินและมีดาว 12 ดวงเรียงเป็นวงกลมอยู่ตรงกลาง ดาว 12 ดวงนี้ไม่เกี่ยวกับจำนวนสมาชิกสหภาพยุโรป แต่คนที่เชื่อเรื่องเชิงสัญลักษณ์ เลข “12” เป็นสัญลักษณ์โบราณหมายถึงความอุดมสมบูรณ์และความเป็นหนึ่งเดียวกัน นอกจากนี้ ยังหมายถึงชนเผ่าทั้ง 12 ของอิสราเอล, อัครสาวก 12 คน และ 12 เดือนซึ่งรวมเป็น 1 ปี

ที่กล่าวมา เป็นการคาดเดาของคนทั่วไปที่คิดว่า ดาว 12 ดวงบนธงสหภาพยุโรปน่าจะหมายถึงสิ่งที่เขียนไป แต่ในความเป็นจริงแล้ว “อาร์แซน ไฮต์ซ” ศิลปินคาทอลิกจากเมืองสตราส์บูร์ก ประเทศฝรั่งเศส ผู้ชนะเลิศการประกวดธงสหภาพยุโรปตั้งแต่ปี 1955 เผยว่า แรงบันดาลใจแท้จริงไม่ได้เกี่ยวกับสิ่งที่ผู้คนคาดเดา แต่มาจากแม่พระ พระมารดาของพระเยซูคริสต์

ไฮต์ซ เปิดเผยว่า ค.ศ.1955 ตอนที่สภายุโรป (COUNCIL OF EUROPE) จัดประกวดออกแบบธงสภา ตนกำลังศึกษาประวัติของแม่พระแห่งเหรียญอัศจรรย์อยู่พอดี (แม่พระประจักษ์มาหานักบุญแคทเธอรีน ลาบูเร ในปี 1830 และบอกให้นักบุญแคทเธอรีนทำเหรียญขึ้นมาเพื่อคล้องคอ แม่พระยังบอกให้ใส่ดาว 12 ดวงลงไปในเหรียญ เพื่อสื่อถึงดาว 12 ดวงบนมงกุฏที่สตรีผู้หนึ่งสวมตามคำบันทึกในหนังสือวิวรณ์) ทั้งนี้ ข้อความในหนังสือวิวรณ์ตอนดังกล่าว มีว่า “เครื่องหมายยิ่งใหญ่ปรากฏในสวรรค์ คือสตรีผู้หนึ่งมีดวงอาทิตย์เป็นอาภรณ์ มีดวงจันทร์อยู่ใต้เท้า มีมงกุฎดาวสิบสองดวงประดับศีรษะ” (วิวรณ์ 12:1) นอกจากนี้ ไฮต์ซ ยังเผยอีกว่า แรงบันดาลใจเพิ่มเติมมาจากการได้ศึกษาความหมายของ “ราชินีแห่งสวรรค์” (QUEEN OF HEAVEN) ซึ่งพระศาสนจักรคาทอลิกได้ประกาศในสมณสมัยของสมเด็จพระสันตะปาปา ปีโอ ที่ 12 ด้วย (ภาพวาดราชินีแห่งสวรรค์ จะเป็นภาพที่แม่พระสวมมงกุฎดาว 12 ดวง)

เมื่อความศรัทธาในแม่พระเป็นแรงบันดาลใจต่องานศิลปะ ไฮต์ซจึงตัดสินใจออกแบบและส่งผลงานเข้าประกวด ที่มาของดาว 12 ดวงก็อย่างที่บอกไป ส่วนพื้นหลังของธงที่เป็นสีน้ำเงิน ไฮต์ซบอกว่า มาจากสีเสื้อของแม่พระตอนประจักษ์มาหา “นักบุญแบร์นาแด็ต” ที่เมืองลูร์ด (แม่พระสวมอาภรณ์ขาวน้ำเงิน) เมื่อทั้งแนวคิดรวมกัน จึงออกมาเป็นธงสภาแห่งยุโรป (ซึ่งต่อมาเปลี่ยนเป็นสหภาพยุโรป) นั่นเอง

ในความเป็นจริง อาร์แซน ไฮต์ซ ส่งประกวดแบบธงสภายุโรปไปเกินกว่า 10 แบบ แต่ลวดลายที่ชนะเลิศคืออันที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน โดยสภายุโรปประกาศใช้ธงนี้อย่างเป็นทางการในวันที่ 8 ธันวาคม 1955 (วันสมโภชแม่พระผู้ปฏิสนธินิรมล) จากนั้น วันที่ 29 มิถุนายน 1985 ซึ่งเป็นวันสมโภชนักบุญเปโตรและนักบุญเปาโล ประชาคมเศรษฐกิจยุโรป (EUROPEAN ECONOMIC COMMUNITY) ก็ประกาศใช้ธงนี้ด้วยเช่นกัน

ทั้งหมดก็เป็นความรู้เพิ่มเติมสำหรับคาทอลิกไทยอย่างพวกเรา แม้ในความเป็นจริง ธงสหภาพยุโรปถูกประกาศใช้มาตั้งแต่ปี 1955 แต่เชื่อได้เลยว่า มีน้อยคนมาก (รวมถึงชาวยุโรปด้วย) ที่จะรู้ประวัติความเป็นมาในการออกแบบธงสหภาพยุโรป ซึ่งได้รับแรงบันดาลใจมาจากแม่พระมารีอา มารดาของพระเจ้า

AVE   MARIA