ก่อนจะมาเป็นโป๊ป เลโอ ที่ 14 (ตอน 5): คนเงียบขรึม สุขุม และไม่เปิดเผยความคิดของตัวเองให้คนอื่นรู้

หลังจากที่เราได้ “แกะรอยความคิด” ของพระสันตะปาปา เลโอ ที่ 14 ผ่านวิทยานิพนธ์ปริญญาเอกไปแล้ว วันนี้ ผมอยากจะพาทุกท่านย้อนกลับไปยังช่วงเวลาที่คุณพ่อโรเบิร์ต เพรโวสท์ ยังเป็นสงฆ์มิชชันนารี่ในเปรู ดินแดนที่หล่อหลอมท่านนานเกือบ 40 ปี และเป็นที่ที่ผู้คนมากมายจดจำภาพลักษณ์อันเรียบง่าย แต่เปี่ยมด้วยพลังของท่านได้เป็นอย่างดี เรื่องราวจากปากคำของผู้คนที่เคยใกล้ชิด สะท้อนภาพ “คนเลี้ยงแกะที่มีกลิ่นแกะติดตัว" ได้อย่างน่าสนใจ เราไปติดตามกันเลย …

1. คนเงียบขรึมและไม่เปิดเผยความคิดของตัวเองให้คนอื่นรู้

หนึ่งในคนที่รู้จักและบรรยายนิสัยของพระสันตะปาปา เลโอ ที่ 14 ได้ดีที่สุด ต้องมีชื่อของ “หลุยส์ เพรโวสท์” พี่ชายคนโตอย่างไม่ต้องสงสัย

ไม่กี่วันก่อน หลุยส์ พี่ชายคนโตเพิ่งให้สัมภาษณ์กับ เพียร์ส มอร์แกน ในรายการ Piers Morgan Uncensored ว่า “น้องชายของผมเป็นคนเงียบที่สุดในครอบครัวตั้งแต่เด็กๆแล้ว บ็อบไม่ค่อยเปิดเผยความคิด คุณต้องรู้จักเขาจริงๆ ถึงจะเข้าใจสิ่งที่เขากำลังคิด”

นอกจากพี่ชายแล้ว ยังมี “คุณพ่อเบ็กเก็ต แฟร้งส์” นักบวชคณะเบเนดิกติน ซึ่งเป็นเพื่อนที่อยู่ด้วยกันมาตั้งแต่สมัยเป็นเณรเล็กที่โรงเรียนนักบุญออกัสติน ก็บอกว่า “บ็อบเป็นคนเงียบและจริงจัง เขามีอารมณ์ขันแบบแห้งๆ เขาไม่ใช่คนที่เปิดเผยความรู้สึกออกมาให้เห็นง่ายๆ”

ส่วน “บ็อบ ชิค” เพื่อนร่วมชั้นสมัยบ้านเณรเล็ก ที่แม้กระแสเรียกสงฆ์จะสิ้นสุดลงตั้งแต่เป็นวัยรุ่น ก็ยังจำเพื่อนรักคนนี้ได้ดี “บ็อบ ชิค” รำลึกความหลังถึงว่า “บ็อบ เพรโวสท์ เป็นเด็กนักเรียนที่เก่งที่สุดในชั้น แต่คุณจะไม่รู้เลยว่าเขาคิดอะไรอยู่ เขาเป็นผู้นำที่นำแบบเงียบๆ เขาไม่ชอบทำให้ตัวเองเป็นจุดสนใจ”

เรื่องเก็บความรู้สึก ต้องยกให้เรื่องนี้ … “เอคตอร์ กามาโช่” ฆราวาสวัย 53 ปีในเมืองชูลูคานัส ทางตอนเหนือของเปรู เล่าให้ฟังว่า “ผมไม่เคยเห็นคุณพ่อโรเบร์โต้ (ชื่อภาษาสแปนิชของโรเบิร์ต) โกรธหรือแสดงอารมณ์เลย แม้ในสถานการณ์ที่ยากลำบากที่สุด”

“วันหนึ่งผมพบคุณพ่อโรเบร์โต้กำลังเก็บเสื้อผ้าใส่กระเป๋า ท่านบอกว่าต้องกลับสหรัฐอเมริกาเพราะคุณแม่ของท่านเสียชีวิต ผมรู้สึกเจ็บปวดอย่างสุดซึ้ง ผมร้องไห้แทนท่าน แต่ท่านกลับมีความสงบเยือกเย็น ท่านเตรียมพร้อมมาก ราวกับว่าคุณแม่ของท่านอยู่ในพระหัตถ์ของพระเจ้า ผู้ที่รับท่านไปอยู่ด้วย”

2. ธรรมทูตหนุ่มชอบใส่กางเกงยีนส์ และพูดภาษาสแปนิชไม่คล่อง

เอคตอร์ กามาโช่ ยังจำภาพของคุณพ่อโรเบิร์ต เพรโวสท์ ในวันแรกที่เดินทางมาถึงเปรู เพื่อเริ่มชีวิตมิชชันนารี่ได้เป็นอย่างดี

“ตอนนั้นปี ค.ศ.1985 ผมยังจำภาพของวันแรกที่พ่อโรเบร์โต้มาถึงเปรูได้ติดตา ท่านใส่กางเกงยีนส์ พูดภาษาสแปนิชยังไม่คล่อง ท่านได้รับมอบหมายให้มาเป็นสงฆ์เจ้าวัด ส่วนผม ตอนนั้นเป็นเด็กช่วยมิสซา” กามาโช่ รำลึกความหลัง

“ตอนนั้น วัดของเราอยู่ในถิ่นทุรกันดาร กลุ่มคริสตชนก็เดินทางมาวัดลำบาก คุณพ่อโรเบร์โต้จึงไปหาทุกคนด้วยการเดินเท้า บางครั้งก็ขี่ม้า ท่านนำไม้กางเขนและเหล้าองุ่นสำหรับพิธีมิสซาติดตัวไปด้วย”

“วิธีฝึกภาษาสแปนิชของคุณพ่อโรเบร์โต้ก็คือท่านจะขอให้เด็กช่วยมิสซาช่วยสอนเรื่องคำศัพท์ให้ ส่วนการดูแลเยาวชนให้ห่างไกลสิ่งไม่ดี ท่านมักจะพาพวกเราไปเที่ยวทะเล และยังเคยจ้างครูสอนคาราเต้ ว่ายน้ำ และบาสเก็ตบอลมาให้พวกเราด้วย”

3. แม้เจอความยากจนและความขัดแย้ง แต่ธรรมทูตคนนี้ไม่หนีไปไหน

ภาคเหนือของเปรูเป็นพื้นที่ที่ประสบภัยความยากจนสูง และมักเผชิญกับปัญหาน้ำท่วมในฤดูฝน ซ้ำร้ายในช่วงทศวรรษ 1980 และ 1990 พื้นที่นี้ยังสั่นสะเทือนด้วยความขัดแย้งและการต่อสู้ของรัฐบาลกับกลุ่มกบฏ

คุณพ่อฟีเดล อัลวาราโด้ สงฆ์ในเขตศาสนปกครองชูลูคานัส เล่าว่าขณะที่ท่านเป็นนักศึกษาในสามเณราลัยอายุ 20 ปี และได้พบกับคุณพ่อเพรโวสท์ ท่านจำเหตุการณ์ระเบิดที่ทำลายประตูวัด และการข่มขู่บรรดาสงฆ์ได้ดี โดยคุณพ่อเพรโวสท์และสงฆ์ชาวอเมริกาเหนือคนอื่นๆ ถูกสั่งให้ออกจากพื้นที่ภายใน 24 ชั่วโมง มิฉะนั้นจะถูกจัดการถึงชีวิต

“แต่คุณพ่อโรเบร์โต้ก็ยังอยู่และไม่ไปไหน สิ่งที่ทำให้พวกท่านตัดสินใจอยู่ต่อคือกลุ่มคริสตชน คุณพ่อโรเบร์โต้บอกว่า จะไม่ทิ้งพวกเขาไปไหนทั้งนั้น” คุณพ่ออัลวาราโด้ ย้อนความทรงจำ

บิช็อป คริสโตบัล เมฆิอา วัย 70 ปี บิช็อปคนปัจจุบันของเขตศาสนปกครองชูลูคานัส บอกว่า ท่านจดจำคุณพ่อเพรโวสท์ได้เป็นอย่างดี เพราะทำงานด้วยกันมานาน บอกว่า “พ่อโรเบร์โต้เป็นคนขยันศึกษาหาความรู้มากๆ ท่านจะเข้านอนตอน 23.00 น.​และตื่นนอนตอนตีห้าทุกวัน และจะมาสวดภาวนาหน้าตู้ศีล นอกจากเดินเท้าและขี่ม้า พ่อโรเบร์โต้เป็นคนชอบขับรถกระบะออกเยี่ยมกลุ่มคริสตชนในพื้นที่อีกด้วย ส่วนอาหารพื้นเมืองจานโปรดที่คุณพ่อโรเบร์โต้ชอบก็คือ เซบิเช่ (ยำปลาดิบหมักมะนาว) และชิชาร์รอนไก่ (ไก่ทอด)” 

4. ผู้เลี้ยงแกะที่มีกลิ่นแกะติดตัว

คุณพ่อเพรโวสท์ (หรือบิช็อปเพรโวสท์ในเวลาต่อมาของชาวบ้านในเปรู) พูดเป็นเสียงเดียวกันว่า “ท่านเป็นเหมือนผู้เลี้ยงแกะที่มีกลิ่นแกะติดตัว” ซึ่งหมายถึงการเป็นผู้อภิบาลที่ใกล้ชิดกับสัตบุรุษและเข้าใจชีวิตความเป็นอยู่ของพวกเขาอย่างแท้จริง

“ท่านพูดกับเราเสมอถึงคุณค่าของชุมชน ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของความงดงามของนักบุญออกัสติน” คุณพ่ออัลวาราโด้ ว่าไว้แบบนั้น พร้อมให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า คณะออกัสตินต้องการออกไปหาผู้คนในที่ที่พวกเขาอยู่ และคณะออกัสตินยังได้มอบทุนการศึกษาให้เด็กๆได้เรียนต่อในระดับมหาวิทยาลัยทั้งด้านวิศวกรรมศาสตร์และนิติศาสตร์อีกด้วย

คุณพ่อออสก้าร์ อันโตนิโอ มูรีโย่ บียานูเอบา วัย 64 ปี สงฆ์ในเขตศาสนปกครองตรูฆีโย ซึ่งรู้จักคุณพ่อเพรโวสท์ในช่วงปลายทศวรรษ 1980 บอกว่า คุณพ่อเพรโวสท์เคยช่วยเหลือท่านหลังจากผ่านช่วงเวลาที่ชีวิตส่วนตัววุ่นวายสับสน “ท่านร่วมทุกข์กับความเจ็บปวดของชาวเปรู ท่านไม่เคยนิ่งเงียบต่อความอยุติธรรมที่เกิดขึ้นที่นี่ในตรูฆีโย่และในเปรู ทั้งสถานการณ์ที่ผู้ปกครองประเทศไม่ทำอะไรเลย และปัญหาน้ำท่วมในฤดูฝน”

คุณพ่อเพรโวสท์ได้ขยายบทบาทของศาสนจักรให้รองรับผู้อพยพจากความยากจนและความรุนแรง ท่านล้างเท้าให้ผู้มีความเชื่อที่กระท่อมในป่า ท่านยังคงชอบสวมกางเกงยีนส์ และพูดจาอย่างตรงไปตรงมา 

เอลซ่า โอกัมโป้ สตรีอาวุโสวัย 81 ปี บอกว่า “สไตล์การเทศน์ของคุณพ่อโรเบร์โต้ขึ้นชื่อมากๆว่า สั้น กระชับ และตรงประเด็น”

ซึ่งมันก็สอดคล้องกับคำสอนของพระสันตะปาปา ฟรานซิส ที่ย้ำเสมอว่า บทเทศน์ที่ดีต้องสั้นและกระชับ และไม่ควรเกิน 8 นาที 

5. จริงจังคือจริงจัง ผิดก็ผิด ไม่ถูกต้องก็คือไม่ถูกต้อง

แม้เราจะเห็น คุณพ่อโรเบิร์ต เพรโวสท์ นิ่งๆ ใจเย็นใจดีแบบนี้ แต่จังหวะจริงจังท่านก็เอาจริงมากๆ ยิ่งถ้าเป็นเรื่องทุจริตการสอบ ท่านไม่ปล่อยไว้ คุณพ่อเพรโวสท์เคยไล่นักศึกษาออกจากสามเณราลัยเพราะทุจริตในการสอบมาแล้ว เรื่องนี้ โฆเซ่ วิลเลี่ยม ริบาเดเนย์ร่า อดีตเณรซึ่งปัจจุบันเป็นครู ไม่เคยลืมเหตุการณ์นั้นเลย

คุณพ่อปิซโซ่ เพื่อนนักบวชอีกคน เล่าถึงความเรียบง่ายของคุณพ่อเพรโวสท์ว่า ในฤดูหนาวที่โหดร้าย ท่านเคยเดินลุยหิมะด้วยรองเท้าที่มีรู แต่ผู้ใหญ่ในคณะไม่อนุญาตให้ซื้อใหม่โดยอ้างคำปฏิญาณความยากจน คุณพ่อเพรโวสท์แย้งว่า “เราปฏิญาณความยากจน ไม่ใช่จะต้องอยู่แบบขัดสน” และแนะนำให้เพื่อนซื้อรองเท้าใหม่แล้วนำใบเสร็จไปให้ผู้ใหญ่ดู

ในช่วงที่ประธานาธิบดีอัลเบร์โต้ ฟูจิโมริ ยุบสภาและไม่เคารพสิทธิมนุษยชนก่อนการเลือกตั้งปี ค.ศ.1995 คุณพ่อเพรโวสท์และคณะออกัสตินได้ร่วมประท้วง โดยถือป้ายข้อความว่า “ถ้าอยากได้สันติภาพ จงทำงานเพื่อความยุติธรรม” (ซึ่งเป็นคำสอนของพระสันตะปาปา เปาโล ที่ 6) พวกท่านยังได้จัดคอนเสิร์ตที่จัตุรัสใหญ่ในเมืองตรูฆีโยเพื่อรำลึกถึงเหยื่อความรุนแรง ในตอนนี้ คุณพ่อเพรโวสท์ได้กลายเป็นเสียงที่ต่อต้านการใช้อำนาจโดยมิชอบ รวมถึงการตัดสินคดีที่ไม่เป็นธรรม และการร้องขออภัยโทษไปแล้ว

เรื่องทั้งหมดนี้ชวนให้ Pope Report นึกถึงคำพูดของ “คาร์ดินัล โจเซฟ โทบิน” ซึ่งเป็นเพื่อนสนิทของพระสันตะปาปา เลโอ ที่ 14 ที่บอกว่า “บ็อบไม่ใช่คนที่ชอบหาเรื่องกับใคร แต่ถ้าเป็นเรื่องที่ถูกต้อง บ็อบก็จะไม่ถอย”

มันตรงตามนั้นจริงๆ

… ทั้งหมดนี้ ก็เป็นชีวิตช่วงแรกของ คุณพ่อโรเบิร์ต เพรโวสท์ (โป๊ปเลโอ ที่ 14) ในเปรู ตอนหน้า เราจะไปดูบทบาทของการเป็นอธิการเจ้าคณะออกัสตินกันบ้าง เราจะไล่เรียงไทม์ไลน์ชีวิตพระสันตะปาปากันไปเรื่อยๆ เพื่อให้เราเข้าใจและรู้จักพระองค์อย่างแท้จริง

Sources:

1. https://www.detroitcatholic.com/news/high-school-classmate-recalls-new-pope-as-smart-caring-and-humble-class-leader

2. https://www.youtube.com/watch?app=desktop&v=ML2M9icrrKw

3. https://www.cbsnews.com/boston/news/who-is-pope-leo-xiv-high-school-yearbook-robert-prevost/

4. https://www.ndtv.com/world-news/robert-prevost-as-young-jeans-wearing-priest-in-peru-pope-leo-xiv-survived-bomb-threat-8412741

5. https://www.bbc.com/news/articles/c0ln80lzk7ko

6. https://www.politico.com/newsletters/playbook/2025/05/18/answering-the-call-00355770

7. https://www.popereport.com/2025/05/14_9.html

8. https://www.nytimes.com/2025/05/17/world/europe/robert-prevost-pope-leo-xiv.html