ก่อนจะมาเป็นโป๊ป เลโอ ที่ 14 (ตอน 1): ความสัมพันธ์แบบตึงๆ กับโป๊ปฟรานซิส และทำไมโป๊ปเลโอต้องถือสัญชาติเปรู

เปิดฉากตอนแรกของ Series ยาวๆ “ก่อนจะมาเป็นโป๊ป เลโอ ที่ 14 (ตอน 1)” ผมขอเริ่มด้วยการเล่าถึงประวัติครอบครัวแบบสั้นๆ จากนั้น ความสัมพันธ์แบบตึงๆกับคาร์ดินัลฆอร์เค่ แบร์โกโญ่ และทำไมโป๊ปเลโอ ที่ 14 ต้องถือสัญชาติเปรู ไปติดตามกันได้เลยครับ

1. โป๊ปเลโอคือลูกหลานผู้อพยพ “หลากหลายเชื้อชาติ”

โรเบิร์ต ฟรานซิส เพรโวสท์ หรือพระสันตะปาปา เลโอ ที่ 14 มาจาก “โดลตัน” ชานเมืองทางใต้ของชิคาโก้ สหรัฐอเมริกา เขาเป็นหนึ่งในลูกหลานผู้อพยพเข้ามาในอเมริกา

โป๊ป เลโอ ที่ 14 มีพี่น้อง 3 คน ทั้งหมดเป็นชายล้วน เขาเป็นน้องชายคนสุดท้อง พี่ชายคนโตคือ “หลุยส์ เพรโวสท์” เป็นทหารผ่านศึกกองทัพเรือช่วงสงครามเวียดนาม หลังจากนั้นได้เรียนต่อด้านเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์และทำงานในสายอุตสาหกรรมนี้ พี่ชายคนรองคือ “จอห์น เพรโวสท์” อดีตครูและผู้บริหารโรงเรียนคาทอลิกกว่า 35 ปี โดยเป็นครูใหญ่ประจำโรงเรียนนานถึง 27 ปี

บรรพบุรุษฝ่ายพ่อของโป๊ปเลโอ มีเชื้อสายอิตาเลี่ยนและฝรั่งเศส นามสกุลเดิมของฝั่งพ่อคือ “ริจจิตาโน่” ปู่มาจากเมืองมิลัซโซ่ แคว้นซิซิเลีย แต่ต่อมาเปลี่ยนนามสกุลเป็น “เพรโวสท์” ตามแม่ยายของปู่ โดยเปลี่ยนหลังจากอพยพมาอเมริกา ส่วนย่าทวดฝั่งพ่อของโป๊ปเลโอ มีเชื้อสายฝรั่งเศส โดยมาจากเมืองเลอ อาฟร์ แคว้นนอร์มังดี

ส่วนบรรพบุรุษฝ่ายแม่ มีเชื้อสายสแปนิช-เครโอว (Creole) และแอฟริกันแคริบเบียน ปู่กับย่าของแม่มีเชื้อสายเครโอว (ชาวเครโอวมีวัฒนธรรมผสมผสานระหว่างแอฟริกัน-แคริบเบียน) โดยปู่ของแม่เกิดในประเทศเฮติ 

ด้วยเหตุนี้ พระสันตะปาปา เลโอ ที่ 14 จึงบอกกับทุกคนว่า พระองค์เป็น “ลูกหลานผู้อพยพ” หลังจากไม่กี่วันที่ได้รับเลือกเป็นพระสันตะปาปา 

2. ความสัมพันธ์แบบตึงๆ ก่อนดีขึ้นแบบต่อเนื่อง

การรู้จักกันครั้งแรกระหว่าง คุณพ่อโรเบิร์ต เพรโวสท์ (โป๊ปเลโอ) กับ คาร์ดินัล ฆอร์เค่ แบร์โกโญ่ (โป๊ปฟรานซิส) ต้องย้อนกลับไปช่วงต้นปี 2001

ตอนนั้น คุณพ่อเพรโวสท์ เป็นอธิการเจ้าคณะออกัสติเนี่ยนที่กรุงโรม เขาจะแบ่งเวลาครึ่งหนึ่งให้กับการเดินไปเยี่ยมสมาชิกของคณะกว่า 3,000 คนทั่วโลก คุณพ่อเพรโวสท์เดินทางไปอาร์เจนติน่าบ่อยๆ และได้พบกับ คาร์ดินัลแบร์โกโญ่ อาร์คบิช็อปแห่งบัวโนสไอเรส ทั้งสองมีอะไรคล้ายกันมาก หนึ่งในนั้นคือการได้รับความไว้วางใจในคณะให้ขึ้นมาเป็นอธิการตั้งแต่อายุยังน้อย

ค.ศ.2012 ตอนนั้น คุณพ่อเพรโวสท์ เป็นอธิการเจ้าคณะออกัสติเนี่ยน (วาระที่สอง) ท่านกับคาร์ดินัลแบร์โกโญ่ มีความเห็นไม่ตรงกัน เพราะคาร์ดินัลแบร์โกโญ่ ต้องการให้สงฆ์คนหนึ่งของคณะออกัสติเนี่ยนมาช่วยงานที่เขตศาสนปกครองบัวโนสไอเรสที่ตนเองดูแล แต่คุณพ่อเพรโวสท์ ปฏิเสธคำขอเพราะเตรียมงานอื่นให้ทำ ด้วยเหตุนี้ คาร์ดินัลแบร์โกโญ่ จึงไม่พอใจพอสมควร และนั่นคือการพบกันครั้งสุดท้ายในฐานะที่ยังเป็นคาร์ดินัล ฆอร์เค่ แบร์โกโญ่

ค.ศ.2013 พระสันตะปาปา เบเนดิกต์ ที่ 16 สละตำแหน่ง คาร์ดินัล ฆอร์เค่ แบร์โกโญ่ ได้รับเลือกให้เป็นพระสันตะปาปาองค์ใหม่ นามว่า พระสันตะปาปา ฟรานซิส

ระหว่างนั้น คุณพ่อเพรโวสท์ พูดแซวขำๆกับเพื่อนในคณะออกัสติเนี่ยนว่า “ขอบคุณพระเจ้า พ่อคงไม่ต้องเป็นบิช็อปแล้ว เพราะไม่ใช่ทุกครั้งที่พ่อกับคาร์ดินัลแบร์โกโญ่เห็นตรงกันตลอด” 

อย่างไรก็ตาม หลังจากพระสันตะปาปา ฟรานซิส ได้รับเลือกในค.ศ. 2013 และเป็นปีสุดท้ายที่คุณพ่อเพรโวสท์ จะดำรงตำแหน่งอธิการเจ้าคณะออกัสติเนี่ยน (วาระที่สอง) คุณพ่อเพรโวสท์ ส่งจดหมายเชิญพระสันตะปาปา ฟรานซิส ให้มาเป็นประธานในพิธีมิสซาของการประชุมสามัญของคณะออกัสติเนี่ยน ซึ่งจัดที่วัดนักบุญโมนิก้า มารดาของนักบุญออกัสติน

ตอนนั้น เพื่อนนักบวชในคณะ แซวคุณพ่อเพรโวสท์ว่า “พระสันตะปาปา ฟรานซิส ไม่มาหรอก พระองค์ปฏิเสธแน่ๆ” … แต่ผิดคาด พระสันตะปาปา ฟรานซิส ตอบตกลง และนั่นทำให้ คุณพ่อเพรโวสท์ ประหลาดใจและอึ้งมากๆ 

หลังมิสซาดังกล่าว พระสันตะปาปา ฟรานซิส เข้ามาคุยแบบส่วนตัวกับคุณพ่อเพรโวสท์ว่า “ตอนนี้ พักผ่อนเยอะๆนะ” คำพูดนี้ คุณพ่อเพรโวสท์บอกว่า “ตอนแรกเข้าใจว่า พระสันตะปาปาน่าจะหมายถึงพักเยอะๆ เพราะเห็นเหนื่อยจากการจัดประชุมสามัญของคณะ” 

แต่หลังจากนั้น 1 ปี หรือในค.ศ.2014 พระสันตะปาปา ฟรานซิส แต่งตั้งคุณพ่อโรเบิร์ต เพรโวสท์ ให้เป็นผู้ดูแลเขตศาสนปกครองชิกลาโย่ ประเทศเปรู และปีถัดมา ค.ศ.2015 ก็แต่งตั้งให้เป็นบิช็อปปกครองเขตศาสนปกครองดังกล่าว

เรื่องที่เขียนมาทั้งหมดนี้ มี “คลิป” ที่ตัวของคุณพ่อโรเบิร์ต เพรโวสท์ เล่าด้วยตัวเอง โดยเป็นการเล่าแบบติดตลกในงานเลี้ยงอำลาท่านในค.ศ.2023 โอกาสที่ พระสันตะปาปา ฟรานซิส เรียกตัวท่านให้มาทำงานที่วาติกัน ในฐานะประธานสมณกระทรวงเพื่อบิช็อป

“สวดให้พ่อด้วยนะ” คุณพ่อเพรโวสท์ กล่าวอำลาคริสตชนเมืองชิกลาโย่ ประเทศเปรู โดยใช้คำพูดแบบพระสันตะปาปา ฟรานซิส เวลากล่าวอำลาทุกคน

3. ทำไม โป๊ปเลโอ ถึงมีสัญชาติเปรู

เรื่องนี้ หลายคนไม่น่าทราบ แต่ผมไปค้นข้อมูลมาให้แล้ว

นี่คือข้อตกลงที่เป็นสนธิสัญญาระหว่างประเทศที่ลงนามโดยรัฐบาลเปรู (สมัยรัฐบาลทหาร) กับสันตะสำนัก เพื่อกำหนดความสัมพันธ์ทางกฎหมายระหว่างสองฝ่าย โดยมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 26 กรกฎาคม ค.ศ.1980 

ข้อกำหนดตามความตกลงระหว่างสันตะสำนักและรัฐบาลเปรู (1980) ข้อ 7 ระบุว่า “อาร์คบิช็อปและบิช็อปประจำเขตศาสนปกครองในเปรู ต้องเป็นผู้มีสัญชาติเปรู” 

ส่วนมิชชันนารี่หรือบาทหลวงต่างชาติ สามารถทำงานในเปรูได้ แต่ไม่สามารถดำรงตำแหน่ง “บิช็อปเขตศาสนปกครอง” (Residential Bishop) ได้ แต่ตำแหน่งอื่น เช่น บิช็อปผู้ช่วย (Coadjutor Bishop) หรือผู้แทนพระสันตะปาปา (Apostolic Administrator) ไม่ต้องมีสัญชาติเปรู

ด้วยเหตุที่พระสันตะปาปา ฟรานซิส แต่งตั้ง บิช็อป โรเบิร์ต เพรโวสท์ ให้เป็นบิช็อปแห่งชิกลาโย่ จึงทำให้ตัวของบิช็อปเพรโวสท์ ต้องยื่นขอสัญชาติเปรู ตามกฎหมาย ซึ่งต้องอาศัยอยู่ในเปรูอย่างน้อย 2 ปี และผ่านการทดสอบความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับประเทศ

Sources:

1. https://www.lanacion.com.ar/el-mundo/el-video-en-el-que-prevost-recordaba-las-tensiones-con-el-cardenal-bergoglio-nid10052025/ 

2. https://www.commonwealmagazine.org/ivereigh-prevost-francis-pope-leo-austen 

3. https://www.concordatwatch.eu/concordat-with-the-military-junta-1980-text--t39261 

4. https://www.nbcsandiego.com/news/national-international/can-pope-leo-remain-a-u-s-citizen-now-that-hes-a-foreign-head-of-state/3833551/ 

5. https://www.lanacion.com.ar/sociedad/la-historia-de-la-foto-que-muestra-a-los-dos-papas-en-una-iglesia-de-recoleta-nid09052025/ 

6. https://x.com/TEOFOROS/status/1921179035612094899