Posts

Showing posts from October, 2011

ฟาติมาสาร - ชุมนุมสุดยอดผู้นำทางจิตวิญญาณแห่งอัสซีซี (6 พ.ย. 2011)

Image
วันพฤหัสบดีที่ 27 ตุลาคมที่ผ่านมา สมเด็จพระสันตะปาปา เบเนดิกต์ ที่ 16 ทรงเชิญผู้แทนศาสนาต่างๆกว่า 100 ท่าน ให้มาร่วมงานจาริกแห่งความจริงและสันติภาพ ซึ่งจัดที่เมืองอัสซีซี ประเทศอิตาลี งานนี้ ได้รับความสนใจจากสื่อมวลชนทั่วโลก เพราะไม่บ่อยนักที่ผู้แทนศาสนาต่างๆจะมารวมตัวกัน นอกจากนี้ พระสันตะปาปายังเชิญผู้แทนของคนไม่มีศาสนามาร่วมงานด้วย ก่อนจะพูดถึงรายละเอียด ขอย้ำว่า งานนี้ “ไม่ใช่งานภาวนาเพื่อสันติภาพ” แบบที่หลายคนเข้าใจ เพราะรายละเอียดในงาน ไม่มีการภาวนาร่วมกัน แต่เป็นการให้ผู้แทนศาสนาต่างๆมากล่าวแบ่งปันมุมมองสันติภาพและปฏิญาณร่วมกันว่าจะต่อต้านความรุนแรงทุกชนิด นั่นจึงเป็นที่มาของชื่องานว่า “งานจาริกแห่งความจริงและสันติภาพ” (PILGRIMAGE OF TRUTH, PILGRIMAGE OF PEACE) เท่าที่ทราบ งานนี้ มีผู้แทน 3 ศาสนาจากประเทศไทยไปร่วมงานด้วย ได้แก่ พระสังฆราช ยอแซฟ ชูศักดิ์ สิริสุทธิ์ (ผู้แทนพระศาสนจักรคาทอลิกไทย), พระพรหมโมลี เจ้าอาวาสวัดพิชยญาติการาม (ผู้แทนสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก), แม่ชีศันสนีย์ เสถียรสุต และ นายอาศิส พิทักษ์คุมพล จุฬาราชมนตรี ... นับเป็นเรื่องน่ายิ

พระสันตะปาปาภาวนาให้ไทยและอิตาลีที่เผชิญภาวะน้ำท่วมร้ายแรง

Image
สมเด็จพระสันตะปาปา เบเนดิกต์ ที่ 16 ประมุขพระศาสนจักรคาทอลิก ทรงเผย พระองค์ภาวนาให้ชาวไทยและอิตาเลี่ยน ซึ่งกำลังเผชิญเหตุการณ์น้ำท่วมครั้งร้ายแรง พร้อมทรงสัญญา จะสวดภาวนาให้พวกเขาอย่างแน่นอน ในการสวดทูตสวรรค์แจ้งข่าว ณ ลานหน้ามหาวิหารนักบุญเปโตร วาติกัน เมื่อเที่ยงวันอาทิตย์ที่ 30 ตุลาคมที่ผ่านมา สมเด็จพระสันตะปาปา เบเนดิกต์ ที่ 16 ทรงเชิญชวนคริสตังทั่วโลก ร่วมใจภาวนาเพื่อพี่น้องชาวไทยและอิตาเลี่ยนที่กำลังประสบความยากลำบากอย่างรุนแรงจากเหตุการณ์น้ำท่วมครั้งใหญ่ เหตุการณ์น้ำท่วมในประเทศไทย เกิดขึ้นมานานกว่า 3 เดือนแล้ว ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตกว่า 381 ศพ ขณะที่อิตาลีมีฝนตกหนักเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว ทำให้มีผู้เสียชีวิต 9 ศพ จนรัฐบาลต้องประกาศภาวะฉุกเฉินในพื้นที่ประสบภัย ซึ่งมีการประเมินมูลค่าความเสียหายไว้ถึง 200 ล้านยูโร สำหรับพระดำรัสของพระสันตะปาปาที่กล่าวกับฝูงชนหน้าลานมหาวิหารนักบุญเปโตร พระองค์ตรัสว่า "พ่อขอร่วมเป็นทุกข์และร่วมเป็นหนึ่งเดียวกับพี่น้องชาวไทยซึ่งประสบภัยจากน้ำท่วมครั้งร้ายแรง เช่นเดียวกับพี่น้องชาวอิตาเลี่ยนในลิกูเรียและตอสคาน่า ที่ต้องประสบภัยพิบัติเช่นกัน พ่อสัญญาว

โป๊ปปิดงานจาริกสันติภาพด้วยการนำจุดเทียนสันติภาพและปล่อยนกพิราบ

Image
สมเด็จพระสันตะปาปา เบเนดิกต์ ที่ 16 ประมุขพระศาสนจักรคาทอลิก ทรงปิดงานจาริกแสวงบุญแห่งความจริง งานจาริกแสวงบุญแห่งสันติภาพ ด้วยการนำจุดเทียนและปล่อยนกพิราบ พร้อมกันนี้ พระสันตะบิดรผู้ศักดิ์สิทธิ์ ทรงประกาศก้อง ในนามของพระเจ้า ขอให้ยุติความรุนแรงและสงครามได้แล้ว ช่วงเย็นวันพฤหัสบดีที่ 27 ตุลาคมที่ผ่านมา สมเด็จพระสันตะปาปา เบเนดิกต์ ที่ 16 ได้เสด็จมายังจัตุรัสหน้ามหาวิหารนักบุญฟรานเชสโก้ อัสซีซี (ฟรานซิส อัสซีซี) เพื่อเป็นประธานปิดงานจาริกแสวงบุญแห่งความจริง งานจาริกแสวงบุญแห่งสันติภาพ ด้วยการนำผู้แทนศาสนาต่างและผู้มาร่วมงานกว่า 300 คน จุดเทียนและปล่อยนกพิราบเหมือนอย่างที่ สมเด็จพระสันตะปาปา จอห์น ปอล ที่ 2 เคยปฏิบัติเมื่อ 25 ปีที่แล้ว พิธีช่วงเย็นนี้ จำลองทุกอย่างมาจากปี 1986 ต่างกันแค่ไม่มีการภาวนาร่วมกันเท่านั้น โดย พระคาร์ดินัล ค้วร์ท ค็อก ประธานสมณสภาส่งเสริมเอกภาพคริสตชน ได้กล่าวนำก่อนการจุดเทียนและปล่อยนกพิราบว่า "ขอให้เราเป็นเครื่องมือของสันติภาพที่มาจากเบื้องบน ขอให้เราตระหนักว่า มันจะไม่มีสันติภาพ ถ้าที่นั่นไม่มีความยุติธรรม  ถ้าไม่มีความยุติธรรม มันจะไม่มีการให้อภัย ดังนั

โป๊ปย้ำผู้มีศาสนาต้องส่งเสริมสันติภาพและต่อต้านความรุนแรงทุกชนิด

Image
สมเด็จพระสันตะปาปา เบเนดิกต์ ที่ 16 ประมุขพระศาสนจักรคาทอลิก ทรงประกาศชัด ผู้มีศาสนาต้องส่งเสริมสันติภาพและต่อต้านความรุนแรงทุกรูปแบบ พร้อมกันนี้ ทรงยืดอกรับแบบสุภาพบุรุษว่า ในอดีต คริสตศาสนาเคยทำเรื่องน่าอับอายด้วยการนำพระนามของพระเจ้าไปใช้ในทางที่ผิด โดยพระสันตะปาปาทรงกล่าวเรื่องนี้ ระหว่างงานจาริกแสวงบุญแห่งความจริง งานจาริกแสวงบุญแห่งสันติภาพ ซึ่งจัดที่เมืองอัสซีซี ประเทศอิตาลี ช่วงเช้าวันพฤหัสบดีที่ 27 ตุลาคมที่ผ่านมา สมเด็จพระสันตะปาปา เบเนดิกต์ ที่ 16 ทรงประทับรถไฟออกจากสถานีวาติกันมุ่งหน้าไปยังสถานีอัสซีซี พร้อมกับผู้แทนศาสนาต่างๆ รวมทั้งผู้ประกาศตนไม่มีศาสนากว่า 100 คน เพื่อมุ่งหน้าไปร่วมงานจาริกแสวงบุญแห่งความจริง งานจาริกแสวงบุญแห่งสันติภาพ ซึ่งพระสันตะปาปาองค์ปัจจุบันทรงจัดขึ้น เพื่อรำลึก 25 ปีที่ สมเด็จพระสันตะปาปา จอห์น ปอล ที่ 2 เคยจัดขึ้นที่เมืองอัสซีซี โดยงานนี้ มีผู้แทนศาสนาจากประเทศไทยเดินทางไปร่วมงานด้วย ได้แก่ พระสังฆราช ชูศักดิ์ สิริสุทธิ์ (ผู้แทนพระศาสนจักรคาทอลิกไทย), พระพรหมโมลี เจ้าอาวาสวัดพิชยญาติการาม คลองสาน (ผู้แทนสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาส

ฟาติมาสาร - ครบ 16 ปีกับการมีเด็กช่วยมิสซาผู้หญิง (30 ต.ค. 2011)

Image
ต้นเดือนตุลาคมที่ผ่านมา นิตยสารเยซูอิตในสหรัฐอเมริกาตีพิมพ์บทความน่าสนใจชิ้นหนึ่งชื่อว่า “ปกป้องเด็กช่วยมิสซาผู้หญิง” (SAVE THE ALTAR GIRLS) เนื้อหาภายใน เป็นการเรียกร้องสิทธิให้เด็กผู้หญิงชาวอเมริกันทุกคนที่ “เริ่มจะถูกแบน” จากการเป็นเด็กช่วยมิสซา เด็กช่วยมิสซาผู้หญิงถือหมวกและไม้เท้าให้พระสันตะปาปา ตอนนี้ โบสถ์คาทอลิกหลายแห่งในอเมริกา อาทิ โบสถ์ในสังฆมณฑลฟีนิกซ์, แอริโซน่า, ลินคอล์น และ เนบราสก้า เริ่มมีคำสั่งห้ามเด็กผู้หญิงช่วยมิสซา เนื่องจากสงฆ์ชาวอเมริกันบางคนอยากให้เด็กช่วยมิสซาเป็นผู้ชาย เผื่อจะได้ชวนพวกเขาเข้าบ้านเณรเตรียมตัวบวชเป็นสงฆ์ในอนาคต (ในมุมมองของผม นี่เป็นเหตุผลโบราณมาก เพราะผมมั่นใจว่า ถ้าอยากให้เยาวชนเป็นพระสงฆ์ พระสงฆ์นั่นแหละที่ต้องปฏิบัติตัวดีๆ เพื่อเป็นแบบอย่างให้พวกเขาเกิดความประทับใจและอยากดำเนินชีวิตตาม) ทั้งนี้ “เด็กช่วยมิสซาผู้หญิง” ถือกำเนิดขึ้น “แบบไม่เป็นทางการ” เป็นครั้งแรกในประเทศที่พระศาสนจักรคาทอลิกมีหัวก้าวหน้า อาทิ สหรัฐอเมริกา, เนเธอร์แลนด์, เบลเยียม และ ฝรั่งเศส กระนั้น ไม่มีการบันทึกวันเวลาแบบแน่ชัดว่า เด็กช่วยมิสซาผู้หญิงเกิดขึ้นวันไหนเมื่อไ

พระสันตะปาปาสถาปนานักบุญใหม่ 3 องค์แล้ว

Image
ช่วงสายวันอาทิตย์ที่ 23 ตุลาคมที่ผ่านมา สมเด็จพระสันตะปาปา เบเนดิกต์ ที่ 16 ทรงถวายมิสซาสถาปนานักบุญใหม่ 3 องค์ ได้แก่ นักบุญกุยโด้ คอนฟอร์ติ (ค.ศ.1865-1931) ผู้ก่อตั้งคณะธรรมทูตซาเวเรี่ยน, นักบุญลุยจิ กัวเนลล่า (ค.ศ.1842-1915) ผู้ก่อตั้งคณะผู้รับใช้แห่งความเมตตา และผู้ก่อตั้งคณะธิดาแห่งแม่พระผู้คุ้มครอง และ นักบุญโบนิฟาชา โรดริเกซ เด คาสโตร (ค.ศ.1837-1905) ผู้ก่อตั้งคณะผู้รับใช้แห่งนักบุญโยเซฟ ในส่วนบทเทศน์ประจำมิสซา พระสันตะปาปาทรงแบ่งปันกับสัตบุรุษกว่า 60,000 คนที่มาร่วมพิธีว่า "พระวรสารวันนี้ พระเยซูทรงสอนอัครสาวกให้รักพระเจ้าสุดจิตใจ สุดวิญญาณ สุดสติปัญญาของเรา ดังนั้น การรักเพื่อนมนุษย์คือเครื่องหมายสำคัญที่แสดงออกถึงความรักของพระเจ้าให้ทุกคนได้ประจักษ์ นี่คือสิ่งที่คริสตชนสามารถแสดงให้โลกได้เห็นและรับรู้ถึงการเป็นประจักษ์พยานถึงความรักของพระเจ้า" "นักบุญกุยโด้ คอร์ฟอร์ติ ตอนเด็กๆ ท่านได้แสดงความมุ่งมั่นให้บิดาเห็น จนยอมให้ท่านเข้าบ้านเณร ท่านแสดงออกถึงความเข้มแข็งในการดำเนินชีวิตตามพระประสงค์ของพระเจ้า ท่านมีความกระหายเสมอในการมอบชีวิตตนเองให้กับงานธรรมทูต ท่านมีแ

ฟาติมาสาร - “บุญราศี จอห์น ปอล ที่ 2” กับการเป็นนักบุญ (23 ต.ค. 2011)

Image
วันเสาร์ที่ 22 ตุลาคม พระศาสนจักรคาทอลิกกำหนดให้เป็นวันฉลองศาสนนาม “บุญราศี จอห์น ปอล ที่ 2” ในเขตสังฆมณฑลโรมและทุกสังฆมณฑลในประเทศโปแลนด์ การฉลองศาสนนามนี้ พระศาสนจักรไม่ได้บังคับทุกสังฆมณฑลให้ปฏิบัติตาม เพราะนี่คือการฉลองบุญราศี ไม่ใช่ฉลองนักบุญซึ่งจะฉลองพร้อมกันทั่วโลก (ตัวอย่างเช่น เราฉลอง “บุญราศีนิโคลาส บุญเกิด” กันแต่อัครสังฆมณฑลกรุงเทพฯ แต่สังฆมณฑลอื่นๆไม่ได้ฉลองด้วย แต่ถ้าฉลองนักบุญทุกองค์ เราจะฉลองพร้อมกันทั่วโลก เพราะนักบุญคือความเป็นสากล ส่วนบุญราศีเป็นเรื่องของท้องถิ่นนั้นๆ) นอกจากนี้ วันที่ 16 ตุลาคมที่ผ่านมา ยังครบรอบ 33 ปีที่ สมเด็จพระสันตะปาปา จอห์น ปอล ที่ 2 ได้รับเลือกให้เป็นพระสันตะปาปาองค์ที่ 264 ของพระศาสนจักรคาทอลิกด้วย (ได้รับเลือกวันที่ 16 ตุลาคม 1978 โดยการเลือกตั้งครั้งดังกล่าว พระคาร์ดินัลต้องลงคะแนนเสียง 8 รอบ) ในเมื่อวันนี้และเดือนนี้มีความเกี่ยวข้องกับ “บุญราศี จอห์น ปอล ที่ 2” มากเป็นพิเศษ มันคงไม่เกินไปนัก หากจะอัพเดทกระบวนการพิจารณาแต่งตั้งพระองค์เป็นนักบุญให้ทุกท่านได้ทราบโดยพร้อมกัน มีการเปิดเผยว่า ปัจจุบัน มีผู้ป่วยเกือบ 1,000 คนที่หายจากโรคร้ายโดย

โป๊ปประกาศปี 2012-2013 เป็น "ปีแห่งความเชื่อ" เพื่อการแพร่ธรรมใหม่และงานธรรมทูต

Image
สมเด็จพระสันตะปาปา เบเนดิกต์ ที่ 16 ประมุขพระศาสนจักรคาทอลิก ทรงประกาศให้ปี 2012-2013 เป็น "ปีแห่งความเชื่อ" (The Year of Faith) โดยจะเริ่มวันที่ 11 ตุลาคม 2012 โอกาสครบรอบ 50 ปีของสังคยานาวาติกัน ครั้งที่ 2 และไปจบลงในวันที่ 24 พฤศจิกายน 2013 โอกาสสมโภชพระเยซูเจ้ากษัตริย์แห่งสากลจักรวาล โดยพระสันตะบิดรผู้ศักดิ์สิทธิ์ทรงประกาศเรื่องนี้ ระหว่างมิสซาปิดการสัมมนาสมณสภาเพื่อส่งเสริมการประกาศพระวรสารใหม่ เมื่อช่วงสายวันอาทิตย์ที่ 16 ตุลาคมที่ผ่านมา ในมิสซาดังกล่าว พระสันตะปาปาทรงเสด็จเข้าสู่มหาวิหารนักบุญเปโตร วาติกัน ด้วยการประทับบนพาหนะล้อเลื่อน อันเป็นพาหนะเดียวกับที่ สมเด็จพระสันตะปาปา จอห์น ปอล ที่ 2 เคยใช้ในช่วงปลายสมณสมัยของพระองค์ อย่างไรก็ตาม คุณพ่อเฟเดริโก้ ลอมบาร์ดี้ ผู้อำนวยการสื่อมวลชนวาติกัน ได้ออกมาชี้แจงว่า วาติกันตัดสินใจให้พระสันตะปาปาประทับบนพาหนะนี้ มิใช่เพราะสุขภาพของพระสันตะปาปาย่ำแย่ แต่เพื่อไม่ให้พระองค์เหนื่อยเกินไประหว่างการร่วมเดินไปกับขบวนแห่เข้ามหาวิหารซึ่งมีระยะทางไกลพอสมควร ในส่วนของมิสซานี้ พระศาสนจักรจัดขึ้นเพื่อโมทนาคุณพระเจ้า โอกาสปิดการสัมมนาของ

โป๊ปชี้คนยุคนี้ไม่รู้ความหมายและคำตอบของชีวิตคืออะไีร

Image
สมเด็จพระสันตะปาปา เบเนดิกต์ ที่ 16 ประมุขพระศาสนจักรคาทอลิก ทรงชี้ คนสมัยนี้สับสนและหาคำตอบให้ตัวเองไม่ได้ว่า ความหมายของชีวิตคืออะไรกันแน่ พร้อมกันนี้ ทรงชี้ สมณสภาเพื่อส่งเสริมการประกาศพระวรสารใหม่ ต้องทำหน้าที่นำคนยุโรปและอเมริกันที่ทิ้งพระเจ้าและไม่รู้จักพระเจ้า ให้มารู้จักพระองค์อีกครั้ง โดยพระสันตะปาปาตรัสเรื่องนี้ ระหว่างการกล่าวให้โอวาทการสัมมนาเปิดตัวสมณสภาเพื่อส่งเสริมการประกาศพระวรสารใหม่ เมื่อเย็นวันเสาร์ที่ 16 ตุลาคมที่ผ่านมา การสัมมนาดังกล่าว จัดขึ้นภายใต้หัวข้อ "ผู้แพร่ธรรมใหม่เพื่อการประกาศพระวรสารครั้งใหม่ - พระวาจาของพระเจ้าเจริญเติบโตและแผ่ขยายไปทั่ว" โดยผู้สนับสนุนหลักคือสมณสภาเพื่อส่งเสริมการประกาศพระวรสารใหม่ หน่วยงานล่าสุดของวาติกันซึ่งพระสันตะปาปาทรงสถาปนาเพื่อมุ่งหวังที่จะนำชาวยุโรปและอเมริกันที่ทิ้งพระ ให้กลับมาหาพระเจ้าอีกครั้ง พระสันตะปาปา ทรงเริ่มต้นการกล่าวสุนทรพจน์เปิดงาน ด้วยการตรัสว่า "ทุกวันนี้ พระวาจาของพระเจ้ายังคงดำรงอยู่กับเรา พระศาสนจักรได้ทำการประกาศและเผยแพร่พระวาจาของพระเจ้าให้กับผู้มีความเชื่อ ผ่านทางศีลศักดิ์สิทธิ์ต่างๆ เราพยา

ฟาติมาสาร - เมื่อ “จอร์จ ดับเบิ้ลยู บุช” ปฏิเสธ “โป๊ป จอห์น ปอล ที่ 2” (16 ต.ค. 2011)

Image
ย้อนกลับไปในปี 2003 ก่อนที่ “ตำรวจโลก” สหรัฐอเมริกาจะจัดการเปิดฉากบุกเข้าไปในอิรัก รู้หรือไม่ว่า สมเด็จพระสันตะปาปา จอห์น ปอล ที่ 2 เคยส่งผู้แทนพระองค์เข้าไปอ้อนวอนอเมริกา โปรดยับยั้งความคิดที่จะทำสงคราม ทว่า คำขอร้องของพระสันตะปาปาถูกปฏิเสธอย่างไร้เยื่อใยสิ้นดี “วาติกัน อินไซเดอร์” เว็บไซต์ที่รวมนักข่าวสายวาติกันระดับท็อปๆของโลกเข้าไว้ด้วยกัน ได้ตีแผ่เหตุการณ์ใน วันที่ 4-6 มีนาคม 2003 วันที่ สมเด็จพระสันตะปาปา จอห์น ปอล ที่ 2 ทรงสั่งให้ พระคาร์ดินัล ปีโอ ลากี้ นั่งเครื่องบินด่วนจากโรมไปวอชิงตัน ดี.ซี. เพื่อพบ จอร์จ ดับเบิ้ลยู บุช ประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกา และยื่นจดหมายคัดค้านการบุกอิรักและโค่นล้ม “ซัดดัม ฮุสเซ็น” ประธานาธิบดีของอิรัก รายละเอียดเหตุการณ์ดังกล่าว เริ่มต้นในวันที่ 4 มีนาคม 2003 เมื่อพระคาร์ดินัลลากี้เดินทางมาถึงอเมริกา ตามกำหนดการ ท่านจะเข้าพบบุช ในวันรุ่งขึ้น (5 มี.ค.) แต่ว่า “คอนโดลีซซ่า ไรซ์” ซึ่งตอนนั้น ดำรงตำแหน่งที่ปรึกษาด้านความมั่นคงแห่งชาติ (สมัย 2001-2005 ... ก่อนที่ปี 2005-2009 จะได้เลื่อนตำแหน่งเป็น รัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศ) ได้เรียกพระคาร์ดินัลลากี้ไป

ฟาติมาสาร - ศาสนจักรคาทอลิกออสเตรียกับการเตือนภัยขั้นสูงสุด (9 ตุลาคม 2011)

Image
ยังจำบทความ “สงฆ์แข็งข้อต่อสังฆราช” กันได้ไหม บทความที่ผมเล่าเรื่องสงฆ์คาทอลิกออสเตรีย 300 ท่าน (ไม่อยากเรียก “องค์” ขอลดระดับการให้เกียรติเป็นคำว่า “ท่าน” แทน) รวมหัวลงชื่อเข้ากลุ่มไม่นบนอบต่อพระสังฆราช เพื่อเรียกร้องให้เกิดการปฏิรูปในพระศาสนจักร พระคาร์ดินัล คริสโตฟ โชนบอร์น (ขวา) กลุ้มใจกับปัญหาสงฆ์ไม่นบนอบพระสังฆราช รายละเอียดบทความดังกล่าว บรรดาสงฆ์แข็งข้อได้เรียกกลุ่มตัวเองว่า “ไม่นบนอบพระสังฆราช” (AUFRUF ZUM UNGEHORSAM) วัตถุประสงค์เพื่อเรียกร้องให้มีการปฏิรูปสิ่งที่พระศาสนจักรปฏิเสธมาตลอดหลายทศวรรษ อาทิ ยกเลิกคำปฏิญาณ “สงฆ์ต้องนบนอบต่อพระสังฆราช” , สนับสนุนให้สตรีบวชเป็นสงฆ์ได้ และสงฆ์สามารถแต่งงานมีครอบครัวได้ ทั้งนี้ เพื่อแก้ปัญหาการขาดแคลนพระสงฆ์, ส่งเสริมให้สงฆ์ส่งศีลมหาสนิทให้กับ “ทุกคนที่มีจิตใจดีงาม” อาทิ คนต่างศาสนา (คนต่างศาสนาสามารถเดินออกมารับศีลมหาสนิทได้) เช่นเดียวกับ คริสตังที่แต่งงานแล้วหย่าร้าง ก็สามารถรับศีลมหาสนิทได้, เมื่อถึงช่วงบทเทศน์ในมิสซา ผู้เทศน์ไม่จำเป็นต้องเป็นพระสงฆ์ แต่เป็นฆราวาสชายหญิงก็ได้ เนื่องจากฆราวาสบางคนแบ่งปันดีกว่าสงฆ์ด้วยซ้ำ ... ทั้งหมด